Onvergetelijke belevingen in Riga

Laat ik beginnen dat dit een wat langer verslag is dan voorgaande verslagen, want we hebben wel het één en ander beleeft in de mooie en verrassende stad Riga.

Vanuit ons avontuur in de natuur vertrokken we ’s morgens richting Riga. Een rit van 4 uurtjes die begon met het kiezel, zand, grind pad vanuit Dizapas naar de bewoonde wereld. Na 500 meter kregen we een storingsmelding te zien in het dashboard van de auto. We zeiden eigenlijk allebei: “Doorrijden tot aan de doorgaande asfalt weg, dan gaan we daar kijken”. We waren allebei een beetje bang dat we niet meer weg konden als we zouden stoppen. Bij het asfalt aangekomen zijn we gelijk gestopt. Geen lekke band gelukkig! Het instructieboekje van de Nissan vertelde ons dat de bandenspanning te laag stond. Op naar het eerst volgende tankstation. En jawel, 0,4 bar minder dan de andere banden.. Vreemd! Maar na een reset was de melding weg en hebben we onze reis naar Riga vervolgt.

Het Islande hotel Riga waar we twee nachten zouden verblijven was makkelijk te vinden en lag aan de rivier die door de stad stroomt. We hadden weer airco, een megasize bed en een eigen wc en douche! Heerlijk! Wel een vreemde omschakeling na de ‘survival’ dagen in Dizapas.

Een wandeling over de grote brug, vlak bij het hotel, leidde ons naar het oude stadscentrum. De historie en ontwikkeling van de stad waren gelijk af te lezen van de bouw. Oud en nieuw door elkaar, veel parken en monumenten, een rivier door de stad en veel hippe cafés en restaurants. We besloten naar het KGB museum te lopen, dan hadden we dat alvast gezien en dan kunnen we morgen lekker in de stad bivakkeren. We hadden het adres opgezocht en moesten alleen maar rechtdoor lopen. Toch hebben we nog even moeten zoeken want er stond geen bordje aan de weg, geen MUSEUM op het gebouw of een ander aanwijzing. Het was een klein deurtje, op de hoek van een heel groot pand wat er verder erg leeg uitzag. Op het deurtje zat een A4tje geplakt met de tekst 'Visit the KGB building' en de openingstijden hiervan. De vrouw bij de kassa legde uit dat de gids over half uurtje startte en je zonder gids niet naar binnen mag. Dus een Ice Coffee Caramel van de Coffee Inn (zijn we al veel tegen gekomen, ook in Vilnius) verblijdde ons tijdens het wachten.

Om 16.15 uur mochten we naar binnen en konden we ons alvast inlezen over de historie van het pand en wat hier allemaal gebeurd was. Het pand is in 1913 gebouwd als appartementencomplex in barokstijl met glas in lood ramen, een mooi pand met veel bloemen die terugkwamen in de plafonds, tegelvloeren en het behang. In 1940 is het pand in gebruik genomen door de KGB ofwel de Cheka. De KGB is de Russische geheime dienst. De Baltische landen waren ten prooi gevallen van de Sovjet Unie. Het Sovjet Regiem streefde naar het communisme. Iedereen die zich tegen het communisme verzette zoals activisten, artiesten, schrijvers, docenten en politie werden opgepakt en in dit pand opgesloten. Toen werd het dus een gevangenis. Een groot deel van de arrestanten waren volledig onschuldig maar je had ook de activisten zich tegen de Sovjet Unie verzetten. Net zo onschuldig, maar in de ogen van de KGB kreeg je hiervoor een zwaardere straf. Ik heb een foto gemaakt van de straffen die stonden op de bepaalde overschrijdingen van regels. Bizar dat dit werkelijkheid is geweest!

Tijdens de tweede wereldoorlog hebben de Duitsers deze gevangenis in gebruik genomen. Maar toen de wereldoorlog voorbij was, nam de KGB het weer over en zaten de inwoners van Litouwen, Letland en Estland nog steeds in een oorlog! Pas in 1991 zijn de Baltische landen onafhankelijk geworden en is de KGB rechtsomkeert naar Rusland vertrokken. Vanaf toen is de gevangenis overgenomen door de Letse politie en werden er pas echte criminelen in opgesloten. De politie was niet zo rijk, dus zijn alle ruimtes, voorwerpen, cellen en al het meubilair exact hetzelfde gebleven als de tijd van de KGB. Hierdoor hebben ze dit museum, op de manier zoals wij het nu hebben ervaren, kunnen oprichten. Geen enkele ruimte was afgesloten, er zat niks achter glas en je kon zelfs op de “celbedden” liggen en op de stoel van de generaal zitten.

De gids leidde ons door een metalen dikke deur achter de mooie kamer in barokstijl en zo stonden we midden in een gevangenis. De gevangenis heeft 44 cellen en in de ‘drukke tijden’ zaten er 36 personen in iedere cel. In de Roses Street, ofwel de vrouwen cellen, zaten ze met 7 vrouwen in 1 cel van 6 vierkante meter met 1 plank als bed en een emmer als WC. We hebben zelf ook in deze cellen gestaan, ik werd al snel claustrofobisch en de rillingen gingen over mijn lijf.

De gids wist veel verhalen te vertellen over de gebeurtenissen in deze gevangenis. 5% van de 74000 mensen die daar vast hebben gezeten heeft het overleefd. Een voormalig medewerker van de KGB en één overlevende gevangene, een vrouw van destijds 19 jaar, hebben heel veel verteld toen ze het museum in 2014 aan het oprichten waren. De gevangene die het niet meer na kunnen vertellen zijn overleden door ziekte of verhongering of zij zijn binnen 6 maanden tot 1 jaar geëxecuteerd. Ook de executieruimte was nog in dezelfde staat en de hulzen van de gebruikte kogels lagen onder het glas. Na het zien van deze locatie gingen er gelukkig twee hele grote deuren open, zagen we weer daglicht en stonden midden in de drukke winkelstraat van Riga.
Wist je dat de inwoners van Riga geen weet hadden van alles wat zich afspeelden in dit gebouw? Er was en is aan de buitenzijde niets aanwezig wat er op kan duiden dat het een gevangenis was.

Ik moest na dit bezoek toch echt even een paar uurtjes bijkomen en omschakelen. ‘S avonds hebben we op een hip pop-up terras in de oude binnenstad alles nog eens besproken en heerlijk genoten van een lekker diner, mojito’s, wijn en een super goed live bandje.

De volgende dag zijn we onze stedentrip gestart met een bezoek aan de markthallen van Riga. Vijf aaneengesloten grote hallen van 35 meter hoog (hier werden vroeger de Zeppelins gebouwd en opgeslagen), met diverse versproducten. De hallen samen waren al immens groot en dan stonden er buiten, rondom de hallen, nog eens honderden kramen met levensmiddelen, kleding, zonnebrillen en souvenirs. Volgens de boekjes doen dagelijks 100 tot 300 duizend mensen hier boodschappen. We kwamen ook hier weer heel veel aardbeien tegen! Waarschijnlijk een veel geteelde fruitsoort van de Baltische landen!

Na het gestruin over de markt en een wandeling naar de rivier zijn we in een bootje gestapt. Het moest zo zijn: geen andere geïnteresseerde voor deze rondvaart! We hadden onze privé boottocht. Romantisch! Langs de binnenstad en vele parken, naar de haven om vervolgens weer door de binnenstad op dezelfde plek aan te komen. Dan zie je toch een stad vanaf een andere kant en op een andere manier!

Na een taxirit, een wandeling, een terras en een paar Hoegaarden biertje (bij the Beer House met 70 bieren van de tap) hadden we trek in een pizza. We wilden vroeg eten om vervolgens lekker op tijd ons bed in te gaan. Dit verhaal ging niet meer op toen bleek, na het bestellen van de pizza, dat mijn (Suus) telefoon weg was. Niet in de tas, niet in mijn broekzakken. Shit! De pizza’s kwamen eraan en Ferry kwam om het geniale idee om ‘Zoek mijn Iphone’ aan te zetten op zijn telefoon, ingelogd op mijn Apple-account. En jawel, hij had, door middel van GPS, mijn iphone gevonden. 3 kilometer van ons vandaan, aan de andere kant van de rivier, in een afgelegen wijk. Hij bewoog zich niet in die vijf minuten dat we er naar gestaard hebben en bedacht hadden hoe hij daar zou kunnen komen. De taxi! In de taxi uit mijn broek geglipt en bij het uitstappen niet goed opgelegd. Conclusie: meegenomen door iemand of hij ligt nog in diezelfde taxi. Onze half opgegeten pizza en cola afgerekend en hop met een andere taxi naar de plaats van mijn telefoon. Ferry liet de plattegrond van de straat zien en toen de taxi chauf door ja te knikken liet weten waar hij moest zijn, viel Ferry zijn telefoon uit. Batterij leeg. De chauf vroeg om een huisnummer, die hadden we niet dus hebben we de situatie uitgelegd. Dat was best lastig want de beste man sprak geen Engels. Ferry riep “wait here please” en toen ik om de hoek een taxi zag staan, sprong ik uit de taxi en keek ik op de achterbank van de geparkeerde taxi. En jawel, daar lag mijn lieve kleine zwarte telefoontje. Pfff..

Maar.. hoe krijgen we de telefoon eruit? We lieten het de taxi chauf zien en hij ging bellen met de taxicentrale. Die begrepen er niks van en wisten niet hoe ze ons konden helpen. Ik ben aan de mensen, die in de wijk liepen, na gaan vragen of zij wisten waar de eigenaar zou kunnen zijn. Eén vrouw sprak vloeiend Engels en liep met ons mee. Die kon vertalen wat onze taxi chauf allemaal al had geprobeerd en de kans werd steeds groter dat dit nog best lang kon gaan duren.

Dat viel gelukkig toch nog mee! Anderhalf uur later, toen de vrouw als optie aanbood om de politie te bellen en te vragen of zij ons konden helpen, kwam er een mannetje aangelopen. Slaperig, verward maar klaar voor zijn nieuwe shift! Hij had een tukje gedaan en geen idee gehad van wat er gaande was. “Did I drive you?”, “Telephone? No”. Jawel! Op de achterbank! “Look!”. Hij deed zijn taxi open en ik was weer herenigd met mijn telefoontje. De ander chauf kalmeerde (die was behoorlijk pissig over het feit dat de taxicentrale ons niet kon helpen) en kon weer lachen. Hij was blij voor me en bracht ons vervolgens naar ons hotel. In de auto zei hij (na lang denken hoe hij dit in het Engels moest zeggen): “I’m a private detective”. De teller had de gehele tijd doorgetikt maar stond nog maar op 10 euro. Dus ik heb hem een tientje extra gegeven. “Thank you so much, drink a beer or something else tonight!”

Heb ik geluk gehad? Behoorlijk! Dat je in een wereldstad je telefoon kwijt raakt en hem binnen 3 uur weer terug hebt, komt denk ik niet zo vaak voor! Gelukkig had de chauf, na ons (waarschijnlijk) geen andere ritjes gehad en een tukje gedaan van slechts 2/3 uur. De chauf die ons hielp was heel geduldig en behulpzaam én we waren blij met de vertaling van de vrouw die Engels sprak. Lucky me!

We sliepen vervolgens heerlijk in het Islande Hotel en zijn de volgende dag richting Valgaranna vertrokken. Daar is het verliezen van een telefoon iets minder spannend, want we slapen in een bungalowtje in de bossen 50 meter van het strand vandaan! Maar misschien komen er dan elanden en eekhoorntjes bij ons op bezoek en worden we weer lek gestoken door muggen. Ach, het valt allemaal onder de noemer avontuur, de basis van onze reis waar we naar op zoek gingen! Dat hebben we in ieder geval al gehad! In aankomende twee weken vertoeven we 9 dagen in Estland: Valgaranna, het eiland Saaremaa, de hoofdstad Talinn en vervolgens twee korte trips naar Palmse en Tartu.